Omgaan met verschillen
Hoe kunnen we spanningsvelden constructief benutten?
- Is het samenwerkingsverband voor de actoren een plaats waar onderlinge verschillen, visies en interpretaties recht van bestaan hebben?
- Zijn de partners gericht op “samenwerken vanuit verschil”: worden verschillen in invalshoeken en oplossingsrichtingen constructief benut om tot verdieping of vernieuwing te komen?
- In welke mate worden ambiguïteit en onduidelijkheid over het thema of de context gezien als kans om nieuwe oplossingen of uitwegen te vinden
“Het is de vooronderstelling van homogeniteit, die ons problemen oplevert in het conflictverschijnsel. (…). Als je niet ‘homogeniteit’, maar ‘variëteit’ of ‘verschil’ veronderstelt, dan zie je hoe het juist de verschillen tussen mensen en hun opvattingen zijn, die leiden tot creatieve spanning en daarmee tot innovatieve oplossingen. Zolang de verschillen maar expliciet bespreekbaar blijven (…) .”
(Henk Van Dongen - Shirine Moerkerken)
Gesprek op voeten (werkvorm)
Deze vorm van gespreksvoering helpt om relatief snel verschillende meningen of reacties in kaart te brengen en kan ook bij grote groepen gebruikt worden.
Jouw grondhouding t.a.v. spanning en conflict (werkvorm)
De (onbewuste) innerlijke houding die we hebben t.a.v. spanningen en conflicten bepaalt mee hoe we er op reageren. Jezelf bewust worden van je eigen basishouding, schept de mogelijkheid om flexibeler om te gaan met spanningen, waardoor je conflict-vaardiger wordt.
World-café (werkvorm)
Deze werkvorm is een vergadermethode om ook met grotere groepen uitwisseling, dialoog en creatief denken tot stand te brengen rond een bepaald thema. De werkwijze creëert een informele sfeer en zet aan tot actieve deelname.
Inclusieve besluitvorming (werkvorm)
Deep Democracy biedt een nieuwe kijk op besluitvorming en conflicthantering in groepen. Deze benadering besteedt veel aandacht aan de wijsheid van de afwijkende mening. We bespreken hier een korte weergave van het stappenplan voor inclusieve besluitvorming.
Tetra-lemma (model)
We hebben de neiging om in polariteiten en tegenstellingen te denken: het bipolaire denken (A of B). Het kan behulpzaam zijn om problemen en dilemma’s genuanceerder te bekijken. Een minder voorkomende, maar verrassende manier om anders naar een polariteit te kijken is het tetralemma.
Dialoog versus discussie (model)
Hoe kunnen mensen die sterk verschillen toch kunnen samenwerken, hoe kan je mensen met verschillende standpunten, achtergronden en belangen in verbinding brengen. Sennett maakt onderscheid tussen dialectische en dialogische samenwerking.
Win-win aanpak(model)
Op zoek gaan naar de win-win betekent dat de betrokkenen samen een oplossing creëren die men elk afzonderlijk op basis van eigenbelang niet zou hebben gevonden. De gezamenlijke oplossing heeft een meerwaarde voor elke deelnemer en overstijgt het eigenbelang.