Dialoog versus discussie (model)

Doel en Situering

In zijn boek “Together: the rituals, Pleasures and Politics of Coöperation” onderzoekt de socioloog R. Sennett hoe mensen die sterk verschillen toch kunnen samenwerken. Hij noemt dit een cruciale uitdaging van deze tijd: mensen met verschillende standpunten, achtergronden en belangen in verbinding brengen. Sennett maakt onderscheid tussen dialectische en dialogische samenwerking.

Model

“Een dialectische conversatie is een interactie tussen tegen over elkaar staande meningen, visies of belangen. De ‘these’ lokt de ‘antithese’ uit. Vanuit hun perspectief proberen deelnemers tot een gedeelde grond of ‘synthese’ te komen.
Een risico van deze dialectische benadering is dat de zwakste stemmen makkelijk opzij gezet worden. Wie niet assertief is, wordt niet beluisterd. Of de samenwerking geraakt niet van de grond omdat de betrokken partijen geen overeenstemming vinden.

In een dialogische conversatie ligt dat heel anders. Daar gaat net niet zozeer over het bepalen van gedeelde grond of overeenstemming tussen beide partijen. Het luisteren naar de beleving van mensen staat centraal. Men moet het niet per se eens zijn met elkaar. Het wederzijds begrip wordt vergroot en men wordt zich bewuster van de eigen standpunten.

Dialogische samenwerking leidt dus niet tot een overeenkomst maar tot een hogere vorm van bewustwording. Je aanvaardt het anders-zijn van de gesprekspartner. Hierbij ontstaat het besef dat verschillende meningen perfect naast elkaar kunnen bestaan.

In de praktijk sluiten dialectische en dialogische conversaties elkaar niet uit. (…) Samenwerken met anderen veronderstelt het vermogen tot het aangaan van dialogische relaties, van het kunnen luisteren naar de noden van een ander zonder er mee samen te vallen.”

Aansluitend bij deze benadering van Sennett, kunnen we verwijzen naar de traditie van de Dag van de Dialoog. Hier maakt men een vergelijkbaar onderscheid tussen dialoog en discussie:

DIALOOG

DISCUSSIE

  • Uitwisseling tussen personen
  • Op basis van ervaringen en belevingen
  • Elkaar willen leren kennen
  • Ieders standpunt onderzoeken
  • Open en kwetsbaar
  • Aandachtig luisteren
  • Respect en gelijkwaardigheid
  • “Ja, en … ?”
  • Onpersoonlijk en polariserend
  • Op basis van argumenten en principes
  • Elkaar willen overtuigen
  • Jouw standpunt willen bewijzen
  • Ongenaakbaar, gericht op eigen gelijk
  • Selectief luisteren i.f.v. tegenargument
  • Dominanten hebben vaak overhand
  • “Ja, maar …!”

 

Meer lezen

De toelichting over dialectische en dialogische conversatie is overgenomen uit een artikel: Cools, P. & Raeymaeckers, P., Samenwerken vanuit verschil. (Sociaal.net 07/03/2017)

http://dagvandedialooggent.be/