Rollen bespreekbaar maken bij de start (werkvorm)
Situering en doel
Als elke betrokken partner tevreden is met de rol die zowel hij/zij als de anderen opnemen en als iedereen ook op sterkte wordt ingezet, zal dit de kwaliteit van de output en de samenwerking verbeteren. Het is daarom interessant om in de startfase mekaar op dit gebied te leren kennen: wat zijn de kwaliteiten en de rollen die iedere partner kan / wil opnemen. Het doel van onderstaande werkvorm is het bespreekbaar maken (tijdens de startfase) van de verschillende rollen in het samenwerkingsverband.
We maken hierbij gebruik van de rollen en competenties die uit het PRONET-onderzoek naar voor kwamen: 16 rollen die belangrijk zijn voor het slagen van samenwerking tussen organisaties. Het gaat om rollen als: leider, trekker, uitvoerder, sfeerbewaker, criticus, diplomaat, … De kaartenset met rollen en competenties is beschikbaar in pdf-formaat (klik hier). Je kunt ze eenvoudig printen, knippen en gebruiken.
Werkwijze en verloop
Je bezorgt alle aanwezigen een kaartenset en geeft hen even tijd om voor zichzelf kaarten te kiezen. Je selecteert best één vraag, naargelang de insteek waar je op wil focussen:
- Welke rol neem ik makkelijk/graag op? Welke rol past bij mijn kwaliteiten?
- Welke rol past bij onze organisatie om op te nemen?
- Welke rol zie ik mij binnen dit samenwerkingsverband opnemen?
Om deze lijstjes te bespreken met de andere deelnemers zijn er een aantal mogelijkheden:
- Een open gesprek (rondje). Deelnemers vertellen om beurt welke rollen ze kozen. Er wordt vooral geluisterd. Het is in deze fase niet de bedoeling dat de mogelijke inbreng van de deelnemers al kritisch wordt besproken.
- Flappen. Je hangt op voorhand flappen op van elke rol. Deelnemers schrijven hun naam bij de rollen waar ze zichzelf in zien. Voordeel is dat dit reeds een visueel beeld geeft van gemeenschappelijkheden, populaire rollen en toekomstige hiaten.
- Mekaar bezoeken. Je laat deelnemers hun favoriete kaartjes op tafel leggen en bij mekaar gaan kijken. Zo ontstaan er onderlinge gesprekjes in een iets minder formele sfeer.
Noot: het kan de deelnemers een veiliger gevoel geven als ze weten dat wat ze nu uitspreken niet per se hoeft te betekenen dat ze deze rollen straks ook moéten opnemen. Je kan best het verkennende karakter van deze werkvorm benadrukken.
In een volgend stadium kan je deze rollen eventueel ook bespreken met het oog op verdeling / spreiding van rollen en taken.
Meer info
Opstaele, V., Bonne, K., De Schepper, B. & Naert, L. (2013). Pronet maakt samenwerking tussen organisaties succesvoller. In Praktijkboek kwaliteitszorg in welzijnsvoorzieningen, Brussel: VVSG/Politeia, Afl. 42, december 2013