Tips voor klasmanagement

We weten al langer dan vandaag dat klasmanagement een hele uitdaging kan zijn, zeker voor beginnende leraren. Welk advies zou jij aan startende leraren geven die worstelen met klasmanagement? Deze vraag legden we eind september voor aan de respondenten van Teacher Tapp Vlaanderen. Dit leidde tot een verzameling van waardevolle tips. Of je nu een veteraan bent of net begint aan je reis, deze inzichten kunnen jou helpen om je klaslokaal op orde te houden en betrokkenheid bij jouw leerlingen te stimuleren. 

Afspraken maken

Benut de Gouden Weken is de eerste tip. Het schooljaar goed beginnen, betekent duidelijke regels opstellen en daarin consequent zijn: de fundering van een stevig gebouw. Voor een stabiel fundament moet je ervoor zorgen dat je leerlingen weten wat er van hen wordt verwacht en wat de consequenties zijn als niet aan die verwachtingen wordt voldaan. Bouw routines in om jouw leerlingen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid te bieden. Maak regels aanschouwelijk, en verwijs ernaar wanneer dat nodig is. Probeer waar mogelijk ook leerlingen te betrekken bij het formuleren van de regels. 

Houd het wel eenvoudig: overstelp hen niet met een ellenlange lijst regels. Respondenten raden aan: "Beter kleine acties die je kan volhouden dan grote, imposante die snel sneuvelen" of "Beter twee goede afspraken dan veel afspraken". 

Less is more, probeer niet alle ballen tegelijk in de lucht te houden maar begin met een of twee weldoordachte acties.

Heel wat respondenten schrijven dat het beter is om streng te starten en nadien de teugels wat te laten vieren, dan omgekeerd.

Authenticiteit 

Dicht bij jezelf blijven, is volgens de respondenten een basisvoorwaarde voor effectief klasmanagement. Het advies dat ze hierbij geven: wees (opr)echt in je interacties met leerlingen; speel geen rolletje. Vind een balans tussen enerzijds een vriendelijke en toegankelijke houding, en anderzijds het handhaven van gezonde grenzen.

Je bent de leraar van de leerlingen, we moeten niet hun 'beste vriend' zijn. Zolang er wederzijds respect is, komt alles goed. 

Het is belangrijk om je unieke manier van lesgeven en je persoonlijkheid te omarmen. Wees eerlijk en transparant tegen je leerlingen en doe je niet voor als iemand die je niet bent. Durf je kwetsbaar opstellen. Als je authentiek bent, voelen je leerlingen dat en dat bevordert een omgeving van vertrouwen en respect. Op die manier kan je inzetten op verbondenheid met je leerlingen. Ook gebruik van humor is in dat opzicht niet te onderschatten!

Stel jezelf open voor je leerlingen. Als je toont dat ze je kunnen vertrouwen, dan gaan ze meer respect voor je krijgen en ook beter meewerken. Te streng zijn, kan contraproductief werken.

Ondersteuning en professionele ontwikkeling 

Alleen staan voor een klas en daar problemen in ervaren, kan soms eenzaam aanvoelen, maar dat hoeft niet zo te zijn. Steun zoeken bij verschillende bronnen is het meest gegeven advies. Je zou kunnen observeren bij leraren waar het wel vlot loopt, maar ook kan je vragen aan collega's om bij jou te komen observeren of om te team teachen met jou.  

Durf. Durf jezelf te zijn, durf hulp vragen en durf toegeven dat het niet lukt.

Je collega-leraren zijn van onschatbare waarde. De kans is groot dat ze dezelfde uitdagingen doorlopen hebben als jou en daardoor goed geplaatst zijn om advies te geven. Aarzel niet om hen aan te spreken: of het nu is om strategieën voor klasmanagement te bespreken, lesmateriaal te delen of gewoon om aanmoediging te vragen in moeilijke tijden. Kameraadschap onder leraren kan ongelooflijk versterkend werken. 

Aanvangsbegeleiding is essentieel. Veel scholen bieden mentorprogramma's aan waarbij ervaren leraren nieuwere leraren begeleiden en ondersteunen. Deze mentoren kunnen inzichten, feedback en een luisterend oor bieden wanneer je dat het meest nodig hebt. Ze kunnen je helpen om de unieke uitdagingen van je school het hoofd te bieden en je een frisse kijk geven op technieken voor klasmanagement. 

Ook professionalisering wordt sterk aanbevolen: het bijwonen van bijscholingen, workshops en lezingen kan je onderwijsvaardigheden scherp houden en laat jou kennis maken met innovatieve strategieën, bv. voor klasmanagement. In dit verband wordt ook bepaalde literatuur aangeraden, zoals 'Wijze lessen' van Tim Surma, 'Regie in de klas' van Tom Bennett, of 'Nieuwe autoriteit' van Haim Omer.

Voorbereiding en gestructureerde lessen 

Goed voorbereid zijn, zorgt er volgens een respondent voor dat het inhoudelijk aspect voor geen verrassingen kan zorgen. Vermijd dode momenten door je materiaal tijdig klaar te hebben. 

Zorg dat jouw lessen zeer goed voorbereid zijn zodat je tempo in de les houdt.

Hoewel structuur van cruciaal belang is, is flexibiliteit net zo belangrijk. Wees bereid om je plannen aan te passen op basis van de behoeften en de dynamiek van je klas.

Conclusie

Nu heb je een aantal praktische tips in handen om je te helpen bij het overwinnen van uitdagingen op het gebied van klasmanagement. Onthoud dat elke klas uniek is: tracht te vinden wat het beste werkt voor jou en voor je leerlingen. Niet alleen elke klas is anders, maar ook elke dag is anders. Het is normaal dat het soms zoeken is. Een respondent laat weten dat het in elke klas, bij elke (ervaren) leraar wel eens chaos is.

Tot slot, onthoud dat Rome niet in één dag is gebouwd. Klasmanagement verbetert met de tijd en door ervaring. Geef jezelf dan ook die tijd om te groeien. Omarm je fouten als leermomenten en wees geduldig en volhardend op je reis. 

Het zal steeds beter gaan. Volhouden, de "moeilijkste" leerlingen hebben de beste leerkrachten nodig.

Een top 10 met tips voor klasmanagement

Uit al deze waardevolle tips van de Teacher Tapp-gebruikers, distilleren we tien tips voor (startende) leraren!

1. Installeer duidelijke regels die consequent worden opgevolgd.
2. Wees jezelf en handel op een manier die bij jou als persoon past.
3. Bouw sterke relaties op met je leerlingen. 
4. Zoek steun bij collega's en andere hulpbronnen. 
5. Wees geduldig en geef jezelf tijd om te groeien.
6. Zorg voor een goede voorbereiding en structuur in je lessen.
7. Investeer in professionele ontwikkeling. 
8. Begin met kleine, haalbare acties en werk stap voor stap aan verbeteringen.
9. Laat je niet ontmoedigen door fouten en leer van je ervaringen.
10. Blijf reflecteren, en pas je handelen hierop aan.