Blogpost over samen toekomstige leraren opleiden …

Tijdens vakanties duiken we bij Teacher Tapp Vlaanderen al eens graag in een specifiek onderwijsthema. Eerdere onderwerpen zoals pedagogische studiedagen, de lengte van de zomervakantie, schoolkeuze en onderwijsbeleid passeerden al de revue. In de krokusvakantie van 2025 richtten we onze aandacht op het opleiden van toekomstige leraren. We wilden te weten komen wat onderwijsprofessionals belangrijk vinden in de samenwerking met een lerarenopleiding in het kader van stagebegeleiding. 

Om inzicht te krijgen in de verwachtingen van onze respondenten, startten we met een open vraag in de Teacher Tapp-app: 

Wat vind jij belangrijke kenmerken van een goede samenwerking met een lerarenopleiding in het kader van stages?  

Hieruit haalden we zeven veelgenoemde kenmerken, variërend van vlotte communicatie tot meer inspraak voor de stageschool. Via een paarsgewijs onderzoek konden de respondenten de zeven kenmerken prioriteren. Gedurende zeven dagen kregen respondenten dagelijks willekeurig twee kenmerken te zien, met de vraag:  

Wat vind je het belangrijkste kenmerk van een goede samenwerking met een lerarenopleiding in het kader van stages?

Door deze methode ontstond een duidelijke rangorde van prioriteiten. 

Ranglijst van samenwerkingskenmerken 

Uit gemiddeld 1.160 dagelijkse reacties kwam de volgende prioritering naar voren:

 Uit deze resultaten springen twee grote inzichten naar voren: 

1. De wens voor praktijkervaring bij lerarenopleiders scoort het hoogst. Toch werd dit kenmerk niet spontaan genoemd door de respondenten in de open vraag; het werd toegevoegd na feedback van een lerarenopleiding.
2. Duidelijke verwachtingen en doelstellingen vanuit de lerarenopleiding staan evenzeer hoog op de lijst. Dit verbaast niet, want dit kenmerk werd 93 keer benoemd in de open vraag in de app.

Wanneer we dieper in de resultaten duiken door naar demografische variabelen te kijken, zijn de verschillen miniem. Bij kleuter, lager en secundair is de top drie gelijk. Hetzelfde geldt voor leraren met een verschillend aantal jaren ervaring op de teller. Nagenoeg iedereen van de respondenten blijkt belang te hechten aan die praktijkervaring van een lerarenopleider. Om te kunnen scherp krijgen wat precies verstaan wordt onder ‘praktijkervaring’, hebben we een vervolgvraag in de app gesteld: 

Wat voor praktijkervaring moet een lerarenopleider voor jou hebben?

Dit was een meerkeuzevraag waarbij elke respondent meerdere antwoorden kon aanduiden. Maar liefst 86% van 1143 respondenten gaf aan dat dit gaat over les geven of les hebben gegeven in het basis- of secundair onderwijs. 

 

Conclusies 

Dit onderzoek laat zien welke aspecten onderwijsprofessionals het belangrijkst vinden in de samenwerking tussen scholen en lerarenopleidingen wat betreft stagebegeleiding. De hoogste prioriteit werd toegekend aan lerarenopleiders met praktijkervaring, wat kan benadrukken hoe essentieel het wordt geacht dat zij voeling hebben met het werkveld.

Daarnaast blijken duidelijke verwachtingen en doelstellingen vanuit de lerarenopleiding en vlotte communicatie tussen de stageschool en de lerarenopleiding cruciale factoren voor een goede samenwerking. Deze aspecten kunnen een stevige basis vormen in de begeleiding van stagestudenten. 

Hoewel kenmerken zoals langdurige samenwerking lager scoren in de prioriteitenlijst, betekent dit niet per se dat deze onbelangrijk zijn. Het betekent eerder dat ze minder urgent worden ervaren in vergelijking met de topprioriteiten. 

De resultaten van dit onderzoek bieden waardevolle inzichten voor lerarenopleidingen en stagescholen om hun samenwerking te optimaliseren en toekomstige leraren nog beter voor te bereiden op de praktijk. 

Uitgebreidere info over de onderzoeksmethode 

Uit 164 reacties op de open vraag distilleerden we de meest genoemde kenmerken: 

• Duidelijke verwachtingen en doelstellingen vanuit de lerarenopleiding (bv. haalbaar, helder)
  93 keer vermeld
• Vlotte communicatie tussen stageschool en lerarenopleiding (bv. transparant, tijdig)
  69 keer vermeld
• Nabijheid van de lerarenopleider (bv. minstens één bezoek, vlot bereikbaar)
  40 keer vermeld
• Meer inspraak en autonomie van de stageschool (bv. mee beoordelen, keuze in lesonderwerpen)
  15 keer vermeld

We gingen ook in gesprek met een lerarenopleiding die er drie kenmerken aan toevoegde: 

• Lerarenopleiders met praktijkervaring
• Langdurige samenwerking
• Professionaliseringsaanbod voor de stageschool (bv. theoretische kaders duiden)

Deze zeven kenmerken werden vervolgens via een ‘pairwise discrete choice’ bevraagd. Respondenten kregen steeds twee willekeurige kenmerken te zien en moesten de belangrijkste kiezen. Dit proces werd herhaald met verschillende paren van kenmerken. Na afloop voerden we een statistische berekening uit om de kenmerken op prioriteit te rangschikken. 

In onderstaande ranking worden de foutmarges weergegeven. Dit geeft een beeld van hoe dicht de categorieën bij elkaar liggen. De onderste categorie is gebruikt als "referentie" en heeft bijgevolg geen balk. De afstand op de X-as kan beschouwd worden als de verandering in waarschijnlijkheid dat dit kenmerk werd gekozen. Met andere woorden: de onderste twee werden even vaak gekozen, de derde laatste werd ongeveer 20% vaker gekozen dan de twee laatste, enzovoort. 

Kanttekeningen 

• Omdat steeds twee kenmerken tegenover elkaar werden gesteld, kon het voorvallen dat respondenten zich niet konden vinden in beide opties.
• Doordat de kenmerken willekeurig werden toegewezen, kon het voorvallen dat eenzelfde respondent tweemaal hetzelfde paar kreeg.