ISDAVOORPUNTEN

Je komt het lokaal net iets te laat binnen … Een collega met een dringende vraag had je aangesproken. Je bleek je kopieën vergeten, en had dus moeten teruglopen. Je haalt je laptop boven, en dan besluit die dat de updates écht nu moeten gebeuren. Alsnog haal je je bovenste-beste humeur boven om aan een les te beginnen waar je hard aan gewerkt hebt, en ook best trots op bent. En terwijl je laptop stilaan rond is met updates, gooi je alvast wat vragen in de groep om te polsen naar voorkennis en om de leerlingen warm te maken voor de les. Je begint er zelf weer helemaal in te geloven. 

Een hand gaat in de lucht, er is een vraag:

Is dat voor punten? 

Je wou zowaar dat je ook zelf even kon updaten.

Een lesdag, een lesweek is vaak een verzamelbak van verwachte en veelgehoorde uitspraken van leerlingen, daarom vroegen we op 25 oktober 2024 via de app naar de meest gehoorde 'dooddoeners'. Hieronder gaan we graag in op enkele ervan en willen we begrip proberen krijgen voor de vragende en zoekende leerling. Zet even mee je optimistenbril op.

Moeten we dat kennen? Waarom moeten we dat eigenlijk kennen?

Volgens onze respondenten zijn dit de meest voorkomende vragen in een klaslokaal. Soms bedoelt de leerling het praktisch, bijvoorbeeld of een onderdeel toetsstof is, maar misschien is het een vraag naar motivatie: “Waarom is dit belangrijk genoeg om te onthouden?”

“Waarom moeten …” lijkt 'volwassenener' omdat het fundamenteel de vraagt stelt: wat heb ik eraan? Je kan als leraar uiteraard een filosofisch betoog houden over de relevantie van de leerstof, maar misschien is het effectiever om concrete situaties aan te halen wanneer iets relevant is gebleken. Een droge “Daarom!” kan ook, maar getuigt misschien eerder van irritatie dan van overtuigingskracht. 

Is dat voor punten?

"DAT DOET ER NIET TOE!" wil je bijna roepen als antwoord op die vraag. Maar het is nauwelijks te ontkennen dat voor veel leerlingen motivatie sterk gekoppeld is aan cijfers. Het lijkt misschien zelfs alsof ze alleen hun best doen als er punten te verdienen zijn. Maar kan de vraag niet voortkomen uit een behoefte aan duidelijkheid? En doen wij als volwassenen ook niet stiekem (nog) meer ons best als het voor punten is?

Dat stond niet in de digitale agenda

Aah, de digitale agenda … Leerlingen zijn vaak erg afhankelijk van planning en duidelijke structuren. We laten hen van jongs af aan meelopen met allerlei digitale systemen, en maken hen dus met z’n allen afhankelijk van dergelijke systemen. Wanneer iets dan buiten deze systemen gebeurt, zal dat bij sommigen oprecht stress of onzekerheid veroorzaken. Eens brainstormen met het team wat absoluut wel of niet in dergelijke systemen moet, kan een goede oefening zijn. (Ik zet al even een invite klaar in de Teams-agenda)

Moeten we dat allemaal opschrijven?

Schrijven wordt door veel leerlingen als tijdrovend gezien, en vaak vragen ze zich af of het echt noodzakelijk is. Heel wat leraren leggen dan uit dat aantekeningen nemen helpt om informatie beter te onthouden. Je kan eventueel ook nog uitwijken naar het belang van mindmaps, tekeningen of korte bullet points als effectieve manieren om leerstof te verwerken. Of je kan er ook een gewoonte van maken door een lesstijl te hanteren waarbij 'noteren' een verwachting is. Noteren, wie zijn best doet kan het leren. 

Tot slot

Leerlingen zien vaak door het bos de bomen niet, of door de bomen het bos niet. Dat ze vragen stellen, dat ze op zoek zijn naar helderheid, is op zich goed. Het nadeel is natuurlijk dat je dergelijke vragen zo vaak krijgt dat je misschien de indruk hebt dat ze jou en/of de leerstof in vraag stellen. Maar sta deze laatste optimistische uitsmijter toe: zijn die dooddoeners niet vooral een blijk van engagement, interesse en … hou je vast … motivatie? We willen graag geloven van wel.