Van tijdslimiet tot zwart-witmodus: tips van Teacher Tappers om je sociale mediagebruik te beperken

We vroegen in september aan meer dan 1100 onderwijsprofessionals of zij hun sociale mediagebruik bewust proberen in te perken. Eén op vier antwoordde bevestigend. 57% neemt geen concrete stappen om hun gebruik te beperken. Daarnaast gaf maar liefst 17% aan geen of nauwelijks sociale media te gebruiken.  

De groep die wel actief probeert te minderen, kreeg vervolgens de open vraag welke strategieën zij daarvoor inzetten. Zo’n tweehonderd respondenten deelden hun aanpak. Dit leverde een inspirerende verzameling tips op, variërend van een kruiswoordraadsel in de trein tot het dempen van meldingen of het instellen van een zwart-witscherm. Een overzicht. 

Tijdslimieten instellen en apps verwijderen 

De meest genoemde methode is het instellen van tijdslimieten. Dit kan via de instellingen van de smartphone zelf of met behulp van apps. Respondenten verwezen daarbij naar de apps ‘Opal: Screen Time Control’, ‘StayFree – Schermtijd’ en ‘Freedom’. Zodra de ingestelde tijd is opgebruikt, krijgt de gebruiker een melding of wordt de toegang tot de app tijdelijk geblokkeerd. 

Daarnaast zijn er respondenten die hun sociale media-accounts volledig hebben verwijderd. Anderen behouden hun accounts, maar halen de sociale media-apps van hun smartphone. Zo zijn sociale media enkel nog toegankelijk via een laptop of tablet, wat een extra drempel creëert en gedachteloos scrollen bemoeilijkt. 

Ik verwijderde de [...] app en check dit nu via mijn browser (wat al wat meer moeite kost). Daarnaast staat er een tijdslimiet op deze app. Na een half uur per dag wordt dit geblokkeerd.

Regels en routines 

Veel respondenten maken afspraken met zichzelf (of anderen) om hun smartphonegebruik te beperken. Denk aan: geen smartphone aan tafel of in het bijzijn van andere mensen, en vaste tijdstippen per dag om sociale media te checken. Ook het beperken van schermtijd in de avond en het weren van de smartphone uit de slaapkamer wordt vaak genoemd. 

Overdag leg ik mijn gsm ook mee weg met de leerlingen.

Minder prikkels, minder verleiding 

Andere tips draaien om het verminderen van prikkels. Respondenten dempen hun meldingen en verwijderen snelkoppelingen van sociale media-apps van hun startscherm zodat het openen ervan net iets meer moeite kost. Voor sommigen helpt het bovendien om regelmatig hun schermtijd te bekijken en zo geconfronteerd te worden met de werkelijke tijd die aan sociale media wordt besteed. Anderen schakelen hun toestel ’s avonds over naar zwart-witmodus, waardoor het scherm minder verleidelijk oogt. 

Ik baken vaste momenten in om naar de socials te kijken, heb alle meldingen uitgezet en zet ook in blokken mijn wifi uit. Dit gaat me hopelijk rust brengen. :)

Bewust omgaan met gewoontes 

Tot slot letten verschillende respondenten bewust op hun zogenoemde ‘treintjesgedrag’: je opent je smartphone met een doel, bijvoorbeeld om de tijd of een melding te checken, maar voor je het weet dwaal je door allerlei andere apps. Ook het bewust wegleggen van de smartphone wordt vaak genoemd als strategie. Door het toestel letterlijk uit het zicht te leggen, vermindert de verleiding om telkens opnieuw te grijpen naar het scherm. 

Ik leg mijn gsm vaker weg van mijn werkplek in de avond.

Kortom ...

Er bestaat niet één wondermiddel om je sociale mediagebruik in te perken. Voor de een werkt een harde tijdslimiet, voor de ander het dempen van meldingen of het wegleggen van de smartphone. De antwoorden van de respondenten laten zien dat kleine ingrepen al een groot verschil kunnen maken. En misschien zit er ook voor jou wel een tip tussen om je schermtijd beter in balans te brengen.